کوهستان

روایت ساده ایست دل باختن و دلدادگی ، آنجا که حسن زیرک با نوایی دلنشین آن را به زیبایی به تصویر می کشد . ترانه های حسن زیرک جدای از لذت بخش بودن جنبه ی نوستالوژیک بودنش برایم بسیار شیرین است . چاروکه سوری که در پوشش زنان کرد این روزها کمتر دیده می شود شال قرمزی که دختران بر دوش می بستند .

چاروکه سور توبه بی / کولوانه سور گیان تو به

من ئه و یاره م خوش ده وی / بوم بی ته تاوله و هو به

هه ی به وه ی بادی هه وایه / زولفی هه ودا هه ودایه

چوتی چاوی به له که / شه وی له ژوانم نایی

چاروکه سور توبه بی / کولوانه گیان تو به بی

***

ئه و یاره م من خوش ده وی / فیری تاوله و هوبه بی

بویه له من توراوه / پیم وت زولفت ژاکاوه

سویندی خوراد به و وه للایه / هه ر خوت ده ستت لی داوه

***

سینگی ته ختی مه ره مه ره / زولفی ماری له شه ره

ئاوری له من به رداوه / زور جوانو لیوی ته ره

***

ئه ی مالی بابم کالی / که زیه ت به بندی ره شمالی

توبچو بابت رازی که / دایکت بو من هیچ نالی

پیم عه یبه و پیم ئیراده / له بوت بکه م ماله و مالی

***

به زنی دار هه یزارانه / سینگی به فر که لی خانه

پیم گوت ئاویزانت بم / به دزی و به مه حره مانه

چاروکه سور توبه بی / کولوانه سور گیان توبه

من ئه و یاره م خوش ده وی / بوم بی ته تاوله و هو به

اجرایی دیگر از استاد مظهر خالقی : چاروکه سور

پی نوشت: 

به له ک : سیاه و سفید

به له ک واژه ایست که از زبان کردی وارد عربی شده است و به ابلق تغییر کرده است 

ترانه ی زیر یک ترانه کردی - ترکی است که حسن زیرک و فاطمه زرگری اون رو اجرا کرده اند . ترانه ای بسیار زیبا و دلنشین . از فاطمه زرگری اطلاعات خاصی در دسترس نیست . فقط اینکه ایشون ظاهرا از خواننده های نه چندان مطرح تبریز بوده اند که هیچگاه به شهرت نرسید اما ترکیب صدای دلنشینش با صدای حسن زیرک یک اثر جاودان بجا گذاشته است . شاید همین یک ترانه بس است که برای همیشه نام فاطمه زرگری در تاریخ موسیقی باقی بماند . 

بی دوکتور ده واو ده رمان  ، شیتت کردوم سه رگه ردان

ده وه ره ده وه ره که ژال گیان

نه خوشم بو تو بی للا  ، ده ی ده ی ده ستم به دامان

پی که نین بو گریان ، ده تبینم چاو به گریان

نه خوشو ده رده دارم ، ده وه ره ده وه ره به قوربان

***

حکيم گئليب نينه سين  ، اجل گئليب جان گئدر 
گولدور مني گولدور  ، درديم ندي بيلدير

***

لیم تو راوه که ژالم ، ده شت و کیو مالو حالم

ده وه ره ده وه ره به قوربان، تو راوه چاو که ژالم

سویندت بو بخوم به وه للا، من وا بوت ته نیا بالم

پی بکه نه با بت بینم  ، ده رچی گیانی شیرینم

نه خوشو ده رده دارم ده وه ره روحی شیرینم

***

داغلاراي گئزميرم  ، عهديم وار بزنمرم
اياق يالون باش آچوق ، سرگردان گئزمرم
گولدور مني گولدور  ، درديم نئدي بيلدير - 
گولدور مني گولدور ، ائله سوز منه دي مني گولدور 
گولدور يالله گولدور

استاد حسن زیرک را می تواند خداوندگار موسیقی فلکلور کردی دانست خداوندگاری که خالق آثاری بی بدیل در تاریخ موسیقایی کردستان است . برخی از ترانه های زنده یاد حسن زیرک آنچنان من را به وجد می آورد به گونه ای که حتی تلاوت مقدس ترین متون مذهبی برای اهل ایمان این تاثیر را ندارند . با شنیدن این ترانه خشکم می زند و برای چند دقیقه زمان برایم متوقف می شود . بند به بند شور موسیقایی ش در تارو پود وجودم جاری می شود . به قول شاعر به یکدم می کشد مارا به یکدم زنده می سازد رقابت با خدا دارد

ترانه ی جرسه برایم بسیار خاطره انگیز است . دوبار و صدباره شنیدنش بازهم من را به وجد می آورد . براستی استاد حسن زیرک خداوندگار موسیقی فلکلور کردستان است.

بوخوم دورم نایگه می که س نیه ولامی ده می

ئه بروی ره شی هیلالی که وتونه ژیر په رچه می

سه بر و هوشی لی بریوم خستومیه به حری خه می

سوچی چادره که ت لاده با مانگ ده رچی له ته می

جه رسه ، جه رسه ی کاری تارانی ، ته ر نابن به بارانی

 باریکه ی نه شمیلانه ، ناسکی خال دانه دانی ، کورتی مال له بوکانی

با که وشه که ت پیس نه بی پیت له سه ر چاوم دانی

****

قه د نه بوو بلیی دابنیشه توزی بکه ین راوو ته گبیر

سه د له حنه ت  له و حالاته م ده س له مه م کان ده که م گیر

جا چی بو مالی بابم؟ ئه تو جه حیل و ئه من پیر

جه رسه ، جه رسه ی کاری میاندواوی ، بینه و به ره ی پیناوی

کولمت گولی سیلاوی به هه شتم شه ش دانگ ده نی ته سکی بی بالام نا وی

****

ده گ مالی بابم ئایشی ، توپی ته لای له که وشی

ئاوی گولان ده دیری ماندو بوه و ده ستی دیشی

پشتیونه که ی کراوه لویه کی له دووی ده خشی

ده ردو ده رمانم لیو ئال ، کوشتومت بووکه ئایشی

جه رسه ، جه رسه کاری تارانی ، ته ر نابن به بارانی

 باریکه ی نه شمیلانی ، چون له سه رم واجبه وه ک روژی ره مه زانی

****

ده برو له من حه رام بی هه روه ک شه راب له شیخان

هیچ قه ولی راستیت نیه غه یری درو و ته فره دان

ئه گه ر قه ولم ده ده یی به راستی وه ره که وان

ده نا به و له عنه ته بی که خودا کردی له شه یتان

روحمی خودات له دلی نیه کافری بی دین و ئیمان

****

جه رسه جه رسه ی کاری سه قزی ده چمه ژوانی به دزی

خزمینه ممکه ن لومه شیت بوم له جگه ر قرمزی

به سه ر خوشم مه زانن به دینم ده ی په رستم

ده ستم گیرا به روکی مه م کوله ی که وته ده ستم

هاواری کرد وه ی دایه له پر سه ر په نجه ی گه ستم

خزمینه مه م که ن لومه من شیتی چاوی مه ستم

جه رسه ، جه رسه ی کاری بوکانی ته رنابی له به ر بارانی

ناسکوله ی و نه شیملانی با که و شه که ت پی نه بی پیت له سه ر چه و م دانی

ماچت ده کم ئیواران گه ر بوم بیه ئه یوانی چون له سه رم واجبه وه ک روژی ره مه زانی

با شنیدن ترانه های کوچه بازاری عموما به یاد کلاه پهلوی و شلوار دمپا گشاد ، یقه ی باز ، کوچه پس کوچه ها ، توی نصفه های شب و یک بطری ویسکی توی دست که تلو تلو خوران با آوازی از ته دل می افتیم ...