امسال با گذر از جاده های خاکی کوهستانی مناطق مرتفع سقز مناظر جالب توجهی نظرم و به خودش جلب کرد . اگرچه از ان طراوت و سرسبزی بهار کاسته شده بود اما مراتع از زبانه های ویران کننده آتش در امان مانده بودند . هنوز کابوس سال 89 فراموشم نشده است کابوسی که همچو ان علفهای خشک که دود میشد و ان جانداران مظلوم که در پی آشیانه ای که از زبانه های خانمان سوز آتش در امان باشد از درون ویرانمان میکرد . یاد کردن از ان نیز برایم سخت است .

سال گذشته بیش از 2000 هکتار از مراتع سقز طعمه ی آتش شد از دلایل این امر نا آشنایی روستائیان به عواقب این عمل بود . کشاورزان جهت از بین بردن سن های مزارعشان اقدام به اتش زدن سهل انگارانه ی مزارعشان می نمودند که زبانه های آتش صدها هکتار از مراتع را نیز با خود به کام نیستی میکشاند .

نه کسی پاسخگو بود و نه  گوش کسی بدهکار ! انگار می بایسست همه این تجربه ی محکوم به شکست را مرتکب میشدند تا بدانند راهکاری مناسب جهت مبارزه با افت سن را در پیش نگرفته اند .

پس از آتش گرفتن دست کم 60 درصد مزارع گندم سقز که دلیل عمده ی آن از دید کشاورزان ، از بین بردن سنها و همچنین عدم جمع اوری کاه و کلش زمین بود که عملا در سال جاری مشاهده شد بر خلاف سالهای گذشته که سنها در مناطق مرتفع بودند به دلیل اتش سوزی به مناطق پست تر امده بودند و کشاورزان ناچار شدند چنیدین بار در بهار و قبل از برداشت محصول مزارع را سمپاشی نمایند و عملا بدانند آتش زدن نمی تواند سنها را از بین ببرد . تجربه ی تلخی بود اما خوشحالم که امسال این تجربه ی تلخ کارساز بود و جز در یک مورد که مربوط به کوهستان ملا محمد بود که انهم با توجه به عدم وجود مزارع در ان منطقه می توان آن را اتفاقی در نظر گرفت  شاهد اتش سوزی در مراتع سقز نبوده ایم.

ای کاش کمی مسئولانه تر برخورد مینمودند و ای کاش نیازی نبود که هر امر بدیهی را اینگونه تلخ تجربه کنیم کما اینکه در حوزه های دیگر زندگی نیز در ایران چنین فرهنگی حاکم است . انگار همه چیز باید تجربه شود تا از ان درس گرفت ...

به گمانم مادامی که مباحث زیست محیطی برای مردمان مناطق کوهستانی کاربردی نشود عملا رغبتی برای ان نخواهند داشت . می بایست مردمان این مناطق را با مضرات آن اشنا کرد و روی موارد کاربردی تر در زندگی روزمره تاکید کرد تا شاید حفاظت از این منابع طبیعی بخشی از افکار و دغدغه های آنان شود .

به امید فردایی روشن تر


گزارش تصویری سال گذشته از اتش سوزی بخشی از مراتع و مزارع سقز