گونه ميش مرغ (Otis tarda) از گونه هاي منحصر به فرد و بسيار مهم جانوري در دنيا به شمار مي آيد كه نسل آن با خطر انقراض روبه رو است . ميش مرغ پرنده اي است با قدمت چند ميليون ساله و تصاويري از اين پرنده که توسط شکارچيان بر روي ديوارهاي غارها کشيده شده قدمت پرنده را حدود 40 تا 50 ميليون سال نشان مي دهد.

 در سال هاي اخير به علت تغييرات گسترده ايجاد شده در وضع زيستگاهي اين پرنده نسل آن بشدت در معرض تهديد قرار گرفته است ميش مرغ، پرنده اي است بسيار وحشي و رمنده كه از شلوغي گريزان است و تحمل گرما را ندارد و در مناطق خيلي گرم زندگي آن با مشكل روبه رو مي شود. به علت سنگين بودن جثه اش به سختي پرواز مي كند و به همين علت و همچنين به دليل تشخيص دشمنان خود از فاصله دور، قلمرو زيستگاهش را در اراضي مرتفع و وسيع و كشتزارهاي بدون درخت انتخاب مي كند.
ميش مرغ  پرنده اي است بسيار زيبا كه در دشت هاي وسيع، پهناور و مناطق بيشه زار و كم درخت زندگي مي كند و آشيانه خود را در ميان علفزارها مي سازد. ميش مرغ از پرندگان سنگين وزن دنيا به شمار مي آيد و پرنده اي است محتاط، ترسو و بسيار تيزهوش كه داراي پروازي پرقدرت است. اين پرنده پاهاي نسبتاً بلند و گردني دراز دارد. دم پرنده كوتاه بوده و همين عامل موجب شده تا جثه اش بهتر نمايان باشد. پرنده نر داراي پرهاي قهوه اي رنگ متمايل به خاكستري است. پرها در برخي نقاط بدن مانند گردن و قسمت هايي از بال ها و دم راه راه است و درتمام بخش زيرين سفيد رنگ است. پرنده ماده از نظر پرها تنوع كمتري دارد در اطراف سر پرنده نيز پرهايي مشاهده مي شود.كشور ايران يكي از زيستگاه هاي آسيايي اين پرنده به حساب مي آيد. ميش مرغ در همدان، جنوب آذربايجان، كردستان، كرمانشاه و نواحي تپه ماهوري بويژه در كشتزارهاي غلات زيست مي كند. بر اساس شواهد موجود علت عمده كاهش تعداد اين پرنده ايجاد اختلال روز افزون در مناطق تخمگذاري آن به شمار مي آيد كه خود حاصل دست اندازي مستمر آدمي به طبيعت و زيستگاه اين پرنده است.

 یک سازمان مردم نهاد پس از انجام مراحل پژوهشی طرحی با عنوان " بررسی راهکارهای حفاظتی میش مرغ دشت بوکان با تمرکز بر فرهنگ سازی در جوامع محلی " را جهت تامین اعتبار به صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (جف) طی هفته های آینده ارایه می کند.

مدیرعامل موسسه نبض سبز حیات که تدوین این طرح را در دست دارد پیرامون این طرح به سبزپرس گفت: هم اکنون در اراضی زراعی دشت بوکان به عنوان آخرین زیستگاه "میش مرغ"  در ایران حدود چهل قطعه میش مرغ زندگی می کند.
مهندس حمیدرضا ریحانیان  افزود: نسل این پرنده در استان های کردستان و همدان منقرض شده و حتی میش مرغ ها در این مناطق به صورت مهاجر هم زندگی نمی کنند. طی سه سال اخیر تنها 40 قطعه از این پرنده در دشت بوکان در آذربایجان غربی باقی مانده است.
او با اشاره به روند تدوین طرح مذکور گفت: موسسه نبض سبزحیات هم اکنون در مراحل پایانی تدوین طرحی با عنوان بررسی راهکارهای حفاظتی میش مرغ دشت بوکان با تمرکز بر فرهنگ سازی در جوامع محلی برای ارایه آن به جف است. این طرح طی هفته های آینده به صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (جف) فرستاده خواهد شد.
ریحانیان در این باره افزود: امیدواریم با تخصیص اعتبار مالی بتوانیم در قالب برگزاری کارگاه های آموزشی و استفاده از ابزارهای تبلیغاتی به ساکنان بومی منطقه، راهکارهای حفاظتی را آموزش داده و آنها را در این زمینه آگاه کنیم. 
 او وضعیت کنونی این گونه را بحرانی توصیف کرد و افزود: پیش از پژوهش های انجام شده برای طرح مذکور مطالعه موثری پیرامون این گونه صورت نگرفته است.

مدیرعامل موسسه نبض سبز حیات  در تشریح مهم ترین عامل تهدید کننده میش مرغ گفت: از گذشته های دور از آنجا که این پرنده در مزارع زندگی می کند، کشاورزان به این پرنده به عنوان یک تهدید برای محصول خود می نگریستند؛ اما با فرهنگ سازی برای حفاظت از طریق جوامع بومی، بهترین راه تغییر این وضعیت بحرانی است.

میش مرغ

۲۷.۴